ကရင္လူမ်ိဳး ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ လြယ္ပါ့မလား

Jan 27၊2009
ေဆာင္းပါး Add comments စာေရးသူသည္ နားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ေသာ အေရးအသားမ်ား၌ ေသာ္လည္းေကာင္း ၾကားရဖတ္ရသည္မွာ ႃကရင္လူမ်ိဳးဟာ တိမ္ေကာ ပေပ်ာက္ဖို႔ မလြယ္ေတာ့ဘူး။ ဗမာ စစ္အုပ္စု ေျပာသလို ကရင္လူမ်ိဳးကို ျပတိုက္ထဲ ထည့္ပစ္မယ္ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကရင္လူမ်ိဳးေတြထဲက အေတာ္မ်ားမ်ား ႏိုင္ငံတကာကို ေရာက္ေနၿပီး အသိပညာ အတတ္ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္လာတာနဲ႔အတူ ကရင္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔တေတြရဲ႕ သားစဥ္ေျမးဆက္ ကရင္ေတြ ျဖစ္ၾကသလို သူတို႔ရဲ႕ေသြးေတြဟာ ကရင့္ေသြး ျဖစ္ေနၾကလို႔ပဲ။႗ အဆိုပါ စကားရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာဖတ္ပရိသတ္ အေနျဖင့္ မည္သို႔စဥ္းစားမိပါသနည္း။

ကြၽႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ ေျပာဆိုႏိုင္ရန္မွာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးႏွင့္ ကိုက္ညီေသာအခ်က္ မ်ားရွိရန္ လိုအပ္၏။ အဆိုပါအခ်က္မ်ားမွာ
၁။ ကိုယ္ပိုင္စာေပ
၂။ ဘာသာစကား
၃။ အမ်ိဳးသား ၀တ္စံု
၄။ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံ
၅။ ကိုယ္ပိုင္အတီးအမႈတ္ တူရိယာပစၥည္း ႐ိုးရာအကမ်ားႏွင့္ ေတး လကၤာမ်ား
၆။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နယ္ေျမ (မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ေရးဆြဲခ်မွတ္ထားသည့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ)
အနည္းဆံုး ဤအခ်က္ (၆)ခ်က္ျဖင့္ ျပည့္စံုကံုလံုမႈ မရွိပါက ကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ သတ္မွတ္ေျပာဆိုရန္ ခဲယဥ္းေပခ်ိမ့္မည္တည္း။

ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းျဖင့္ ေနထိုင္ရန္ မဆိုထားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ကရင္မ်ားသည္ အမိအဘ ကရင္ျဖစ္ပါလွ်က္ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ ကင္းမဲ့ ေခါင္းပါးျခင္း၊ မိခင္သည္ ကရင္လူမ်ိဳး ဖခင္က လူမ်ိဳးျခား ထိုသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ကရင္အမ်ိဳးသားအျဖစ္ ခံယူမႈ မရွိျခင္း၊ အခ်ိဳ႕ ဖခင္သည္ ကရင္လူမ်ိဳး မိခင္က လူမ်ိဳးျခား ထိုသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ကရင္အမ်ိဳးသားအျဖစ္ ခံယူမႈ မရွိျခင္း၊ ထိုမွ်မက မိမိ၏ မိခင္ဘာသာ စကားကိုပင္ ေျပာဆိုမႈ မရွိျခင္း၊ အမ်ိဳးသား၀တ္စံုကို ၀တ္ဆင္မႈ မျပဳျခင္း၊ မိမိဘာသာစာေပကို သင္ၾကားလိုစိတ္ မရွိျခင္း၊ မိ႐ိုးဖလာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳျခင္း၊ မိမိကိုယ္ပိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ တူရိယာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ အကမ်ား ေတးလကၤာမ်ားကို သီဆိုတီးမႈတ္ ကခုန္လိုစိတ္ ကင္းမဲ့ျခင္းတို႔သည္ ကရင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေရရွည္တည္တံ့ရန္ လြယ္ကူႏိုင္ပါ၏ေလာ။

ယခင္ေရွးအခါမ်ား၌ ကရင္႐ြာတ႐ြာျဖစ္သည့္ ေ႐ႊေတာ႐ြာသည္ ကရင္အမ်ိဳးသား ယဥ္ေက်းမႈအကကို ထိန္းသိမ္းျမွင့္တင္ရန္ မဆိုထားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအကအဖြဲ႕မ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္သည့္ လွည္းယာဥ္မ်ားကိုပင္ ႐ြာအတြင္းသို႔ ျဖတ္သန္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ မျပဳသျဖင့္ ေကြ႕ပတ္ကြင္းေရွာင္ သြားလာခဲ့ၾကရဖူးပါ၏။ ယခုအခ်ိန္ကာလ၌မူ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိမရွိကို စာေရးသူအေနျဖင့္ အတတ္မဆို ႏိုင္ေခ်။

အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး ကရင္အမ်ိဳးသားႏွင့္ ကရင္အမ်ိဳးသမီးတို႔အခ်ိဳ႕ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ကရင္အခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ ထိမ္းျမားလိုုစိတ္ ကင္းေနရသည္ကို စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား အေနျဖင့္ ရံဖန္ရံခါ စဥ္းစားမိဖူးပါ၏ေလာ။ စာေရးသူအျမင္၌မူ ကရင္အမ်ိဳးသား အခ်ိဳ႕သည္ ဘ၀ကို အေလးအနက္ ထားလိုစိတ္ မရွိသည့္အျပင္ အမ်ိဳးသမီးတဦး သေဘာက် လက္ခံႏိုင္ေလာက္ သည့္ ေျပာဆိုေနထိုင္ က်င့္ႀကံမႈ အားနည္းျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးတဦး အေနျဖင့္ မိမိအား ယံုၾကည္ အားကိုးႏိုင္ေလာက္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ား ခ်ိဳ႕ငဲ့ျခင္းတို႔သည္ အေျခခံ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္ ယူဆမိပါ၏။

အိမ္ေထာင္စုတစု တည္ေထာင္ရာတြင္ အခရာ အက်ဆံုးမွာ စီးပြားေရး (ပံုမွန္၀င္ေငြ) ျဖစ္ပါ၏။ ပံုမွန္၀င္ေငြ မရွိေသာ မိသားစုတစု၏ အိမ္ေထာင္ေရး သာယာခ်မ္းေျမ႔မႈသည္ အရွည္တည္တံ့ ခိုင္မာႏိုင္ပါမည္၏ေလာ။

အျခားအခ်က္တခ်က္မွာ ကရင္အခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ထိမ္းျမားထားသည့္ မိသားစုအတြင္း (အခ်ိဳ႕) မိမိ၏သားငယ္သမီးငယ္မ်ားကို ေျပာဆိုဆက္ဆံရာ၌ မိမိတို႔ ဘာသာစကားျဖင့္ ေျပာဆိုဆက္ဆံျခင္း မျပဳဘဲ (နီးစပ္ရာ) အျခားဘာသာစကားျဖင့္သာ ေျပာဆို ဆက္ဆံေနျခင္း၊ အခ်ိဳ႕မူကား ဤသို႔ဆိုပါ၏ ႃက်ဳပ္တို႔က ခင္ဗ်ားတို႔ အေရွ႕တိုင္းကထက္ ပိုဆိုးတာဗ်ိဳ႕ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚ မွာတုန္းကဆို ေလွနဲ႔လွည္းကို ဗမာလို အေခၚခိုင္းတာဗ်။ မပီရင္ အသတ္ခံရတယ္။ အဲဒီလို ကာလၾကာၾကာ အမ်ိဳးမ်ိဳးဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္စကားကို ျပန္မေျပာႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားခဲ့ရတယ္႗ ထိုသို႔ဆိုပါက ကရင္လူမ်ိဳးသည္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္မာစြာ ရပ္တည္ႏိုင္ပါမည္၏ေလာ။

စာေရးသူ တတိယႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္လာသည့္အခါ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား ELL (English Learning Language) ကို သင္ၾကားရသည္။ (ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေရာက္ရွိလာသူမွန္သမွ် သင္ၾကားရျခင္းျဖစ္သည္)။ စာေရးသူ၏ အတန္းပိုင္ဆရာမသည္ မက္စီကန္ (Mexican) အမ်ိဳးသမီးျဖစ္၏။ စာေရးသူသည္ သူမအား ႃအကယ္၍မ်ား ခင္မ်ားသာ ကရင္အမ်ိဳးသား တေယာက္နဲ႔ တရား၀င္ အၾကင္လင္မယားအျဖစ္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားလို႔ သားသမီးေတြ ေမြးလာမယ္ဆိုရင္ သူတို႔တေတြကို ဘယ္ဘာသာစကား သင္ေပးမွာလဲ႗လို႔ ေမးခြန္းတခုကို ေမးေသာအခါ၌ သူမက ေအာက္ပါအတိုင္း ျပန္ေျဖပါ၏။

ႃက်မသာ ကရင္အမ်ိဳးသား တေယာက္ေယာက္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်လို႔ရွိရင္ ရလာတဲ့သားသမီး ေတြကို ကရင္စကားလည္း သင္ေပးမွာ ျဖစ္သလို က်မရဲ႕ မိခင္ဘာသာ စကားကိုပါ သင္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။႗

သို႔ျဖစ္ပါ၍ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး ကရင္ေမာင္မယ္မ်ား အေနျဖင့္ အေျခအေနအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး တို႔ေၾကာင့္ မျဖစ္မေန မလႊဲမေရွာင္သာ လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမား ရေစကာမူ စာေရး သူ၏ အတန္းပိုင္ ဆရာမစကားအတုိင္း မိမိတို႔၏ ဘာသာစကားႏွင့္ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို သားစဥ္ေျမးဆက္ သင္ၾကားေပးၾက ေစလိုပါသည္။

စာေရးသူ နယ္စပ္တေနရာ၌ ေနထိုင္ခဲ့စဥ္က သက္ႀကီး စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရးႏွင့္ အေျခခံ လူထုစည္း႐ံုးေရး သင္တန္း Adult Literacy and Grass Root Organization Training ကို တက္ေရာက္ သင္ၾကားခဲ့ရာ၌ ႏိုင္ငံျခားသား သင္တန္းဆရာက စာေရးသူအား ဤသို႔ဆိုခဲ့ဖူးပါ ၏။ ႃခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ဥပမာ အဂၤလိပ္၊ တ႐ုတ္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ပန္ ဘယ္ဘာသာ စာေပပဲျဖစ္ျဖစ္ သင္ယူတဲ့အခါမွာ သူတို႔ရဲ႕ ဘာသာစာေပထဲမွာ သူတို႔ရဲ႕ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြကို သင္ၾကားေပးမွာ ျဖစ္သလို တဆက္တည္းသူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံသမိုင္းေတြကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားေပး မွာျဖစ္ေတာ့ အားလံုးကို တထပ္တည္းတူေအာင္ လိုက္လုပ္ဖို႔ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ တီးမိေခါက္မိ ရွိ႐ံုေလး သိထားဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ တထပ္တည္း တူဖို႔ဆိုတာ လြယ္တာမွ မဟုတ္ဘဲ။ လိုက္လုပ္မိၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္နစ္နာ ပ်က္စီး ဆံုး႐ႈံးႏိုင္တဲ့ စိုးရိမ္စရာေတြ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။႗ သို႔ျဖစ္ပါ၍ စာ႐ႈသူ အေပါင္းႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ား၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္ေမာင္မယ္မ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ၌ ပညာသင္ၾကား ေနၾကကုန္ေသာ အသိပညာ အတတ္ပညာရွင္မ်ား ခင္ဗ်ာ … စာေရးသူ အေနျဖင့္ သင္တို႔အား သတိတရား ရွိေစရန္ အလို႔ငွာ စာေရးသူ၏ ႏိုင္ငံျခားသား သင္တန္းဆရာ သြန္သင္ခဲ့သည့္ စကားမ်ားကို ေ၀ငွလိုက္ပါသည္။ အကယ္၍ စာပါအခ်က္အလက္မ်ားသည္ သင္ခန္းစာ ယူထိုက္သည္ ဆိုပါက ရယူလိုက္ႏိုင္ေစလိုၿပီး ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ လြဲမွားေသာ ဒႆနမ်ားသာ ျဖစ္သည္ဆိုပါက နားလည္ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္ၾက ပါေစဟုသာ။

က်န္းမာႀကံ႕ခိုင္ၾကေစေသာ၀္။

မင္းစိုးစံ
(အေ၀းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္တဦး)
Minnesota, USA. January 26, 2009

ေဖာ္ျပပါအေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ ေစာထိုးတြိဳင္ (က်ံဳဘိုင္း၊ ေကာ့ကရိတ္ေတာင္ပိုင္း)၏ (ဖႜံဳဆိုဒ္ဟွဳင္ၟခိုင့္ မု္ယ၀့္ဟွ) ကရင္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားသည္မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္ဆိုထား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။