သွ်မ္းမ်ားဘာ့ေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ရသနည္း (ေမ ၂၁ ရက္ ၅၁ ႏွစ္ေျမာက္

သွ်မ္းျပည္အမ်ဳိးသားမ်ားေတာ္လွန္ေရးေန႔)
ေသာၾကာေန႕၊ 22 ေမလ 2009 သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္
E-mail Print PDF
ဗမာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ က်ဴးေက်ာ္စစ္သံုးႀကိမ္ ဆင္ႏြဲခဲ့ရာမွာ ၁၈၈၅ တတိယ အဂၤလိပ္ - ဗမာ ေနာက္ဆံုး စစ္ပြဲက် ေတာ့ ေသနတ္တခ်တ္မွမေဖါက္ရဘဲ မႏၱေလးနန္းေတာ္ကိုသိမ္းပုိက္ႏိုင္ၿပီး သီေပါဘုရင္ကို ရတနာဂီရိအထိ ပို႔ေဆာင္ လိုက္ပါတယ္။ ဗမာတႏိုင္ငံလံုး သူ႔ကြၽန္ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဗမာ့သမိုင္းမွာ ဆုိထားပါတယ္။ သွ်မ္းျပည္ကိုေတာ့ တိုက္႐ုိက္ ကိုလိုနီအဆင့္မထားဘဲ ပေဒသရာဇ္ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အေစာင့္ေ႐ွာက္ခံ နယ္ေျမအဆင့္မွာဘဲ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ထားခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္တခုလံုး ကိုလိုနီလက္ေအာက္က်ေရာက္စဥ္ကေန လြတ္ လပ္ေရးရခ်ိန္အထိသွ်မ္းျပည္ ေစာ္ဘြားေတြ အာဏာမဆံုး႐ႈံးရဘဲ အဂၤလိပ္အစိုးရနဲ႔အတူ တြန္တြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ သွ်မ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း ေတာင္တန္း သားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ရဲ႔ ႀကိးပမ္းမႈေၾကာင့္ တၿပိဳင္နက္ အတူတကြ လြတ္လပ္ေရးယူၾကဖို႔ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၄၇ ဇူလိုင္ ၁၉ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အပါအ၀င္ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီးစ၀္စံထြန္း နဲ႔ အျခားအာဇာနည္ ၈ ဦး က်ဆံုးသြားခဲ့ ေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ မရပ္မနားႀကိဳးပမ္းထားတဲ့ေက်းဇူးတရားေတြေၾကာင့္ ၁၉၄၈ ဇႏၷ၀ါရီလ ၄ ရက္ မွာ မွ်တတန္းတူ လြတ္လပ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ထူေထာင္ၾကဖို႔လြတ္လပ္ေရးရယူခဲ့ၾကပါတယ္။

လြတ္လပ္ေရးေခတ္မတိုင္ခင္ ရွမ္းျပည္ကို ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြ ဘယ္လိုအုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တယ္ဆိုတာကို ရွမ္းျပည္ဖြဲ႔စည္းပံု မူၾကမ္းေရးဆြဲေရး ေကာ္မ႐ွင္ ဥကၠဌ စ၀္ခင္းဆိုင္က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။


[သွ်မ္းျပည္အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရးဖခင္ စ၀္ႏြဲ႔ေစာယႏၱ] “၁၈၈၅ မႏၱေလး ရတနာပံုကို အဂၤလိပ္ေတြ သိမ္းပိုက္ၿပီး သီေပါဘုရင္ကို ရတနာဂီရိပို႔ေဆာင္လိုက္တယ္၊ ဗမာတျပည္လံုး လဲ ကိုလိုနီလက္ေအာက္သြတ္သြင္းခဲ့တယ္။ ရွမ္းျပည္က်ေတာ့ ၁၈၈၇ က်မွ အဂၤလိပ္ေတြတက္လာတယ္။ စစ္အင္အားနဲ႔ တုိက္ခုိက္ရတာ အစပိုင္းမွာအနည္းအက်ဥ္းဘဲ။ ေစာ္ဘြားေတြနဲ႔ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး သွ်မ္းျပည္ကို သြယ္၀ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အေစာင့္ေရွာက္ခံ တိုင္းျပည္အျဖစ္ထားတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့အထိ ေစာ္ဘြား ၃၃ နယ္ က ကိုယ့္နယ္နဲ႔ကိုယ္လြတ္ လြတ္လပ္လပ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကတာဘဲ။”

သွ်မ္းျပည္သားမ်ား ဘာ့ေၾကာင့္ ဗမာျပည္နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးယူခဲ့သလဲ ဆိုတာကို စ၀္ခင္းဆိုင္က အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

“လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္မွာ ေစာ္ဘြားေတြကလဲ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔ နည္းလမ္း႐ွာခဲ့ၾကတာပဲ၊ ၁၉၂၂ မွာ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု သွ်မ္းျပည္မ်ား (Federated Shan States) ေကာင္စီမွာ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံက ထိပ္ဆံုးအႀကီးအကဲျဖစ္ေနတာနဲ႔ ေစာ္ဘြားသားေတာ္သမီးေတာ္ေတြ အဆင့္ျမင့္ အဂၤလိပ္ ေက်ာင္းတက္တာေလာက္ကိုဘဲၾကည့္ၿပီး ဗမာနဲ႔ပူးေပါင္းဖို႔ သွ်မ္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို စည္း႐ုံးရခက္ခဲလိမ့္မယ္ လို႔ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ပူခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၇ ရက္ ၁၉၄၇ မွာ အဂၤလိပ္ကုိဆန္႔က်င္ ၿပီးအဂၤလိပ္ ဘုရင္ခံေတြ အရာ႐ွိေတြ မပါ၀င္ေတာ့ဘဲ ေစာ္ဘြားကိုယ္စားလွယ္ ၇ ပါး၊ ျပည္သူ႔ကိုုယ္စားလွယ္ ၇ ေယာက္စီ ပါ၀င္တဲ့ သွ်မ္းျပည္ေကာင္စီကိုဖြဲ႔စည္းလိုက္တယ္။ ျမန္မာ့အသံက အဲဒီသတင္းကို ညေနပိုင္းမွာလႊင့္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္သြားတယ္ေျပာတယ္။ ေနာက္ေန႔ မနက္ ႐ွမ္းျပည္ကို ခ်က္ခ်င္းတက္ၿပီး ညိႇႏိႈင္း ေဆြးေႏြးသေဘာတူ ၾကတာနဲ႔ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ ထင္ရွားတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္၊ အဲဒါျပည္ေထာင္စုရဲ႕မူလေရေသာက္ ျမစ္ေပါ့”

ရွမ္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဗမာနဲ႔ ပူးေပါင္းလာေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘယ္လိုခ်ည္းကပ္ဆြဲေဆာင္ ခဲ့ပါသလဲ။ အဲဒီေခတ္အေျခ အေနက ဘယ္လိုလဲဆိုတာကိုလဲ စ၀္ခင္းဆိုင္က အခုလိုဆက္ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီတုန္းက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဟာ - က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္ေတာ့ တႏွစ္အတြင္းလြတ္လပ္ေရးရေတာ့မယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ဘာ သာခင္ဗ်ားတို႔ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ ရွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးက ေနာက္ ၂ ႏွစ္လား၊ အႏွစ္ ၂၀ ၊ အႏွစ္ ၂၀၀ လား ၾကာ ခ်င္ၾကာမယ္၊ ရမယ္မရဘူးဆိုတာ က်ေနာ္မေျပာတတ္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ပူးေပါင္းရင္ေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ ရကုိရေစရမယ္။ က်ေနာ္တို႔အေပၚ ခင္ဗ်ားတို႔ သိပ္မယံုခ်င္ဘူးဆိုတာလဲ က်ေနာ္သိတယ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔က်ဳပ္တို႔အၾကား ယံုၾကည္ ႏိုင္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ အေထာက္အထား စာခ်ဳပ္စာတမ္းလုပ္မယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ေဖါက္ဖ်က္တဲ့ ဘက္/ ပုဂၢိဳလ္ ကုိ အေရးယူႏိုင္ေအာင္လဲျပင္ဆင္ထားမယ္ - လုိ႔ေျပာတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကို သွ်မ္းေစာ္ဘြားေတြ /သွ်မ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြ သေဘာက်လို႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာတာဘဲ။”

ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ဘယ္လိုအဓိက အခ်က္အလက္ေတြပါသလဲေမးေတာ့ ----

“၁။ ရွမ္းျပည္၊ ကရင္နီျပည္၊ ကခ်င္ျပည္ ၊ ခ်င္းျပည္ တို႔ မိမိတို႔ဆႏၵအရကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အျပည့္အ၀ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး႐ွိရမယ္။ ၂။ ဒီမိုကေရစီစနစ္အတိုင္းက်င့္သံုးမယ္။ ၃။ ၁၀ ႏွစ္ျပည့္လို႔ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တန္းတူညီမွ်ေရးေတြ အေပၚမေက်နပ္လို႔ ခြဲထြက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္လဲ ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္ေျပာလို႔ လိုက္ေလ်ာသေဘာတူခဲ့တာဘဲ။ (ဒီအ ခ်က္ကို ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္ထဲမွာ မထည့္ဖို႔ အစပိုင္းမွာ ေျပာဆိုၾကေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အေျခခံ ဥပေဒထဲမွာ ထည့္မွပိုအာမခံခ်က္႐ွိမွာေပါ့လို႔ေျပာေတာ့ ဘ႑ာေရးလြတ္လပ္စြာစီမံခြင့္ျဖစ္သြားတယ္) အဲဒီအခ်က္ ေတြအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚ ႏိုင္ခဲ့ရင္တုိင္းျပည္က တမ်ဳိးျဖစ္ရင္ျဖစ္ႏိုင္တယ္”

[တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ]
ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြ (၁၉/၇/၁၉၄၇ မွာ)လုပ္ႀကံခံရၿပီး ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲၿပီးမွ ၁၉၄၈ ႏွစ္ဦးမွာ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရးရခါစမွာ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵအေတာ္အတင့္ျပည့္၀ ၾကရေပမယ့္- ၁၉၅၀ ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနကိုလဲ သူကအခုလိုဆက္ေျပာပါတယ္။

“၁၉၅၀ တရုတ္ျဖဴေတြ ရွမ္းျပည္ထဲအလံုးအရင္း နယ္ကြၽံ၀င္လာတယ္။ ဗမာစစ္တပ္က ကူတိုက္မယ္ဆိုၿပီး သွ်မ္းျပည္ ကို တက္လာတယ္။ မာ႐ွယ္ေလာစစ္ဥပေဒထုတ္ျပန္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သွ်မ္းျပည္တိုင္းရင္းသားေတြ စစ္ဖိနပ္ ေအာက္ေရာက္ေတာ့တာဘဲ၊ ဗမာတပ္ေတြလဲ လုံး၀ျပန္မႏႈတ္ေတာ့ဘူး။ သွ်မ္းျပည္မ်ဳိးခ်စ္တစုက ေတာ္လွန္ဖို႔ ႀကိဳးစား ခဲ့ၾကေပမဲ့ ပညာတတ္ေစာ္ဘြားေတြ - ခင္ဗ်ားတို႔ အၾကမ္းမဖက္ပါနဲ႔၊ လြတ္ေတာ္ရွိတယ္။ တရားဥပေဒရွိတယ္၊ ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ေျဖရွင္းလို႔ရပါတယ္- လို႔ေျပာတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၀ ႏွစ္ ၁၉၅၈ မွာ အဖက္ဖက္နစ္နာ ခ်က္ေတြအေပၚ မခံမရပ္ႏိုင္ၾကေတာ့လို႔ စ၀္ႏြဲ႕ေစာယႏၱ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ လူအင္အား ၃၁ ေယာက္ဟာ ေသြးသစၥာ ရည္ေသာက္ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ ဗမာတပ္ကို တြန္းလွန္ဖို႔ သွ်မ္းျပည္အေ႐ွ႔ေတာင္ပိုင္း သံလြင္အေ႐ွ႔ ဖက္ကမ္း ေတာတြင္း တေနရာမွာစတင္ခဲ့ တာဘဲ။ အဲအခ်ိန္ကစၿပီး လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေပၚ လာခဲ့တာအခု ခ်ိန္ထိေပါ့။

“ေတာင္တန္းသား တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ေတာ့တိုင္းရင္းသား အေရးကိုပစ္ပယ္ရင္ မွ်တတန္းတူလြတ္လပ္ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လို႔မရပါဘူး” လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

“ေတာင္တန္းနဲ႔ ေျမျပန္႔ တန္းတူညီမွ်ေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးပင္လံုမွာ စည္းလံုးလက္တြဲ ခဲ့ၾကလို႔ လြတ္လပ္ေရးရ ယူႏိုင္ ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈမ႐ွိဘဲ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရးဆံုး႐ံႈးေနသမွ်ကာလပတ္ လံုး ဘယ္ေနရာ ဘယ္ဘ၀ ဘဲေရာက္ေရာက္ အသက္ေပ်ာက္တဲ့အထိ ရရာလက္နက္စြဲကိုင္ၿပီး ေတာ္လွန္ေရး ကိုဆက္ လက္ဆင္ႏြဲသြားရမွာပါဘဲ ” လုိ႔သွ်မ္းေခါင္းေဆာင္ေတြေျပာဆုိေနၾကဆဲျဖစ္တယ္။

[ေစာႏြဲ႔ေစာယႏၱ ဦးေဆာင္သည့္ ေသြးသစၥာရည္ေသာက္အဖဲြ႔]

မိမိအမ်ဳိးသားေရးရပိုင္ခြင့္အတြက္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဟာ မ႐ွိမျဖစ္ လိုအပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လက္႐ွိ ဗိုလ္သန္းေ႐ႊ အာဏာ႐ွင္ စစ္အုပ္စုဟာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖ႐ွင္းဖို႔ ဘူးခံ ျငင္းဆန္ ေခါင္းခါေနဆဲျဖစ္လုိ႔ပါဘဲ။ ၁၉၆၂ ဗိုလ္ေန၀င္း စစ္အုပ္စု အာဏာသိမ္းျခင္းဟာလည္း ျပည္ေထာင္စု တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေအာင္ လုပ္တာထက္ ဖယိုဖရဲ ကြဲၿပဲေစတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္လို႔ - တိုင္းရင္းသားေတြ ပိုၿပီးနစ္နာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရတယ္။ ဥပေဒေၾကာင္း အရ ေျပာရင္ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းလိုက္ ကတည္းက ျပည္ေထာင္စု ဆိုတာမရွိေတာ့ဘူး။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ေရာ ၁၉၄၇ ဖြဲ႔စည္းပံုကိုပါ ဗိုလ္ေန၀င္းတို႔ စုတ္ၿဖဲ ဖ်က္သိမ္းလိုက္လို႔ျဖစ္တယ္။

“ခြဲထြက္ခြင့္ေပးရမယ္၊ မခြဲခ်င္ေအာင္လုပ္ျပရမွာက က်ဳပ္တို႔ဗမာေတြရဲ႕ တာ၀န္ဆိုတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ စကားဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ ္ဘယ္ေလာက္သေဘာထားႀကီး အျမင္က်ယ္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္ေ႐ွ႕ေရးပိုျမင္တယ္ဆိုတာခ်င့္ခ်ိန္ တြက္ဆႏိုင္ပါတယ္။ မခြဲထြက္ခ်င္ေအာင္လုပ္ျပရမယ့္ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းစဥ္က - မွ်တ - လြတ္လပ္ - စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ယူဆရင္ မမွားဘူး၊ ခြဲမထြက္ခ်င္ေအာင္ လက္နက္အင္အားအဓိကထား စတမ္း အၾကမ္းဖက္ စစ္အာဏာ႐ွင္စနစ္ နဲ႔ ခ်ဳပ္ျခယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းစဥ္နဲ႔လုံး၀ ေသြဖီဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ကခ်င္၊ ကရင္နီ၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္ ၊ သွ်မ္း ၇ ျပည္ေထာင္က အမ်ဳိးသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေပၚေပါက္ တာဟာ ပင္လံု သေဘာတူညီခ်က္ ကို ပစ္ပယ္ေၾကာခိုင္းလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြကို ဆန္႔က်င္လို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။